Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Mali Cumhurbaşkanı İbrahim Ebubekir Kitta, baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda ortak basın toplantısı düzenlendi.
“Değerli kardeşim” diye hitap ettiği Kitta ve beraberindeki heyeti Türkiye’de ağırlamaktan duyduğu memnuniyeti ifade ederek konuşmasına başlayan Erdoğan, Mali’den Türkiye’ye cumhurbaşkanı düzeyindeki bu ilk ziyaretin önemini vurguladı.
“Mali’den bir cumhurbaşkanı ziyaretinin gerçekleşiyor olması Afrika’da bizler için ciddi bir önem ifade ediyor” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2002’de 12 olan Afrika’daki büyükelçilik sayısının bugün 39’a yükseldiğini, Afrika’nın bütününde büyükelçilikleri olan bir ülke konumuna gelmenin hedeflendiğini belirtti.
Mali’nin tarihi ve kültürel bakımdan Türkiye ile 16’ncı yüzyıla dayanan bağları olduğuna dikkati çeken Erdoğan, “Özellikle de Timbuktu büyük önem arz ediyor. Afrika İslam medeniyetinin merkez şehirlerinden biri olarak tarih boyunca ilmin, irfanın ve hikmetin bayraktarlığını yapmış olan bir yer. Osmanlı Devleti’nin de bölgeyle ilişkileri dört buçuk asır önceye, 1591 yılına dayanıyor. Böyle kadim ve köklü bir tarihi mirasa sahip olan ilişkilerimizi bizler de çok daha ileriye taşımak istiyoruz” diye konuştu.
Baş başa ve heyetler arası görüşmelerde ikili ilişkiler ile bölgesel sorunların ele alındığını dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, ülkede birkaç yıldır önemli gelişmelerin yaşandığını, son derece hassas bir dönemden geçildiğini bildirdi. Erdoğan, “Mali’nin siyasi tarihinde adeta bir dönüm noktası olan Malililer arası diyalog sürecini, süreçte gelinen son durumu da ele alma imkanı bulduk. Mali’nin toprak bütünlüğü bizler için de çok büyük önem ifade ediyor. Diyalog sürecinin Mali’nin siyasi birliği açısında da bizim açımızdan önemi var. Kapsamlı bir barış anlaşmasıyla bu sürecin neticelenmesi Türkiye olarak en büyük temennimiz, duamızdır” değerlendirmesinde bulundu.
İslam İşbirliği Teşkilatında Türkiye’nin kurulmasına öncülük ettiği “Mali Temas Grubu”nun dışişleri bakanları düzeyindeki toplantısının gelecek aylarda Türkiye’de yapılacağını bildiren Erdoğan, diyalog sürecinin başarıya ulaşması için her türlü desteği sağlamaya hazır olunduğunu Kitta’ya ilettiğini aktardı.
“Ticaret hacminde yıl sonu itibarıyla 50 milyon hedef”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Tarihinde sömürgeci lekesi olmayan bir ülke olarak amacımız Mali ve tüm Afrika ülkeleriyle ilişkilerimizi ‘eşit ortaklık’ ve ‘kazan kazan’ esasına dayalı olarak geliştirmektir” diyerek, Türkiye ile Mali arasındaki 40 milyon dolarlık ticaret hacminin bu yıl sonu itibarıyla 50 milyon, kısa zaman içinde 100 milyon, 2023 hedefleri kapsamında da 500 milyon dolara çıkarmanın hedeflendiğini ifade etti.
Yaz mevsimi gelmeden THY’nin Mali seferlerine başlayacağını da anlatan Erdoğan, yarın İstanbul’da düzenlenecek iş forumunun da önemli bir adım olacağını, DEİK ve Malili muadili arasında iş konseyi kurulmasını da memnuniyetle karşıladıklarını kaydetti.
Görüşmelerinde, Türk firmalarınca Mali’de üstlenilecek bazı projelerin de gündeme geldiğini, Kitta’nın da Türk yatırımcılara gerekli destek vereceğini ifade ettiğini dile getiren Erdoğan, Türk girişimcilerinin de bu konuda teşvik edileceğini söyledi.
TİKA’nın Mali’deki çalışmalarının önemine değinen Erdoğan, Mali parlamento binasıyla ilgili proje çalışmalarının sürdüğünü, restorasyonu yapılacak binalar bulunduğunu, su kuyusu açma çalışmalarının da devam ettiğini vurguladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bir gerçeği daha vurgulamamız lazım” diyerek, sözlerine şöyle devam etti:
“Değerli kardeşime teşekkür ediyorum, paralel devlet yapılanması, paralel yapıyla ilgili konuda… Mali, bildiğiniz gibi uzun yıllara sari olarak bu örgütün en çok yerleştiği ülkelerden bir tanesi. Bu konuda ‘Türkiye hükümetine, Türk devletine aykırı düşenlere karşı biz ülkemizde fırsat tanımayız’ dediler. İkili ilişkileri ilgili birimlerimiz bir arada yürütmek suretiyle bu çalışmalar da yürüyecektir. Gerek eğitimde gerek ticari alanda aklınıza ne gelirse bütün bu alanlarda işbirliğimizi yürüteceğiz. Bununla ilgili görüşmelerimizi yaptık, bu adımları atacağız.”
“Türkiye Bursları” kapsamında 60 Malili öğrencinin Türkiye’de eğitim gördüğünü, Diyanet Vakfı aracılığıyla da 16 öğrencinin imam hatip okullarında okuduğunu belirten Erdoğan, bu rakamların yükseltilebileceğini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan bir soru üzerine ise “Durmuş (Yılmaz) Bey kendi işine baksın. Onu muhatap alıp da burada herhangi bir şey söyleyecek halim yok. Kendisinin başarı grafiğini gayet iyi bilen birisiyim. Onların dönemi bir defa bizim faizle mücadelemizde çok farklı bir mücadeleyi sürdürdüğümüz dönem olmuştur. Kendi maharetleri değildir, bizim özel gayretlerimizdir. Bir şeyi daha bilmeleri lazım, düşük faiz, büyüme, orada da tespitleri çok çok yanlış. Gerek Amerika’yı bu şekilde değerlendirmesi ayrı bir yanlış, Batı’yı bu şekilde değerlendirmesi ayrı bir yanlış” diye konuştu.
Erdoğan, 2015 genel seçimlerinde MİT Müsteşarı Hakan Fidan’ın aday olacağına ilişkin iddialarla ilgili, “Bu dedikodularla fazla meşgul olmayalım. Tabii birinci derecede karar merci bu konuda Sayın Başbakandır. Ama Sayın Başbakan bu konuyla ilgili kanaatimi bana sorduğunda zaten verdiğim cevap kendisinde meknuzdur, gizlidir, o da onda kalacaktır” dedi.
Anlaşmalar
Basın toplantısı öncesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mali Cumhurbaşkanı Kitta’nın huzurunda güvenlik ve savunma sanayi, istihdam ve mesleki eğitim, el sanatları ve ikili kültürel işbirliği alanlarında anlaşmalar imzalandı.
“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Mali Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Güvenlik İşbirliği Anlaşması” ile “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Mali Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Savunma Sanayi İşbirliği Anlaşması”na Türkiye adına Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz imza koyarken, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Mali Cumhuriyeti Hükümeti Arasında İstihdam ve Mesleki Eğitim Alanlarında İşbirliği Anlaşması”nı Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı imzaladı.
Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik de “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Mali Cumhuriyeti Hükümeti Arasında El Sanatları Alanında İşbirliği Anlaşması” ile “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Mali Cumhuriyeti Hükümeti Arasında İkili Kültürel İşbirliği Anlaşması”na Türk tarafı adına imza attı.
AA
