AK Parti Grup başkanvekilleri ve 224 milletvekilinin imzasını taşıyan Anayasa değişikliği teklifi için süreç başlıyor.
TBMM Başkanlığı, teklifi Anayasa Komisyonu’na sevketti. Komisyon’un, teklifi bu hafta içinde görüşmesi bekleniyor.
Anayasa’nın “Siyasi Partilerin Uyacakları Esaslar” başlıklı 69. maddesinde değişiklik öngören teklifin bundan sonraki prosedürü Anayasa ve TBMM İçtüzüğü’nde belirlenmiş durumda. Teklifi, öncelikle TBMM Anayasa Komisyonu’nda, ardından Genel Kurul’da görüşülecek.
Genel Kurul’da, Anayasa değişiklik teklifleri diğer kanun tasarı ve tekliflerinin görüşülmesindeki usule tabi… Ancak bu teklifler Genel Kurul’da iki defa görüşülüyor. İkinci görüşmeye, birinci görüşmenin bitiminden 48 saat geçmeden başlanamıyor. Birinci turda görüşmelerin ardından maddelere geçilmesi, birinci ve ikinci madde için gizli oylama yapılacak.
İkinci görüşmede yalnızca maddeler üzerinde verilmiş değişiklik önergeleri görüşülüyor, birinci görüşmede üzerinde değişiklik teklifi bulunmayan bir madde hakkında ikinci görüşmede önerge verilemiyor. İkinci görüşmede ise maddeler ve tümü olmak üzere yine üç gizli oylama yapılacak.
Anayasada değişiklik tekliflerinin birinci ve ikinci görüşmelerinde, maddelerin kabulü ile ikinci görüşmenin sonunda tümünün kabulü üye tamsayısının beşte üç (330) çoğunluğunun gizli oyu ile mümkün oluyor. Birinci görüşmede gerekli çoğunlukla kabul oyu alamayan bir madde, ikinci görüşmede de gerekli çoğunlukta kabul oyu alamamışsa reddedilmiş olacak.
Teklif hakkında verilen değişiklik önergesinin kabulü halinde, kabul için gerekli beşte üç çoğunluğun (330) tespiti için bu önergenin oylanması gizli oylama suretiyle tekrarlanacak.
Anayasa’nın değiştirilmesi hakkındaki teklifler, Genel Kurul’da iki defa görüşülüyor. Değiştirme teklifinin kabulü, Meclisin üye tamsayısının beşte üç (330) çoğunluğunun gizli oyuyla mümkün oluyor.
Cumhurbaşkanı, Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere Meclis’e geri gönderebiliyor. Meclis; geri gönderilen kanunu, üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu (367) ile aynen kabul ederse Cumhurbaşkanı bu kanunu halkoyuna sunabiliyor.
Meclisce üye tamsayısının beşte üçü (330) ile veya üçte ikisinden (367) az oyla kabul edilen Anayasa değişikliği hakkındaki kanun, Cumhurbaşkanı tarafından Meclis’e iade edilmediği takdirde, halkoyuna sunulmak üzere Resmi Gazete’de yayımlanıyor.
Doğrudan veya Cumhurbaşkanı’nın iadesi üzerine, Meclis üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu (367) ile kabul edilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya gerekli görülen maddeleri, Cumhurbaşkanı tarafından halkoyuna sunulabilir. Halkoylamasına sunulmayan Anayasa değişikliğine ilişkin Kanun veya ilgili maddeler, Resmi Gazete’de yayımlanıyor.
Halkoyuna sunulan Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların yürürlüğe girmesi için halkoylamasında kullanılan geçerli oyların yarısından çoğunun kabul oyu olması gerekiyor.
-2010’da birinci turda 337 oy alan madde, ikinci turda 327 oyla paketten düşmüştü
AK Parti, 2010 yılında Anayasa değişikliği paketi içinde yer alan, birinci turdaki gizli oylamada 337 oy alan ancak ikinci turda 327 oy alarak paketten düşen maddenin aynısını, teklif haline getirdi.
2010 yılındaki teklifte, parti kapatma konusunda yapılacak değişikliğin görülmekte olan davalara da uygulanmasını öngören geçici madde birinci turda 338 oy almış, ancak ikinci turda 282 oyla paketten düşmüştü. Bu düzenleme, yeni teklifte yer almıyor.
(AA)
